«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ


Նկար

Ինչո՞ւ է ՆԱՏՕ-ին շտապ անհրաժեշտ Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանը

13/07/2022

Վաշինգտոնի գլխավորած ՆԱՏՕ-ն խառնաշփոթի մեջ է գցել Եվրոպան և սրել ուկրաինական հակամարտությունը, հայտնում է Xinhua-ն: Հոդվածի հեղինակը նշում է, որ Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում դաշինքի ակտիվությունը պետք է զգուշավոր դարձնի այդ երկրներին։

ԱՄՆ-ին չի գոհացնում Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի անվտանգության ներկայիս «կարկատանային» կառուցվածքը։ Ներկայիս ռազմական դաշինքները՝ Ամերիկայի, Բրիտանիայի և Ավստրալիայի «եռանկյունի անվտանգության գործընկերությունը», «անվտանգության քառակողմ երկխոսությունը» և «Հինգ աչքեր» դաշինքը, հազիվ թե մարմնավորեն ԱՄՆ վարքագծի բնորոշ մոդելը տարածաշրջանում հեգեմոնիայի, հիերարխիայի և բացառիկության ձգտման համար։

Վերջին տարիներին Ամերիկան ​​անընդհատ փորձում է նպաստել Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում գործող դաշնակցային մեխանիզմի ինտեգրմանը` նպաստելով ՆԱՏՕ-ի արագ անցմանը համակարգային և գործողությունների առումով Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջան, դրանով իսկ մեծացնելով դինամիկան՝ ընդլայնելով իր ազդեցությունը դրանում։

Ռազմավարական շեշտադրումների և դեպի արևելք տեղափոխումից հետո Միացյալ Նահանգները վերջերս զգալիորեն արագացրել է Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում անվտանգության կառույցի կառուցման տեմպերը:

Վաշինգտոնը ձգտում է արագացնել ՆԱՏՕ-ի հետ այդ երկրների անվտանգության ռազմավարության մշակման ընթացակարգերը:

Բացի այդ, ԱՄՆ-ը ցանկանում է արագացնել տարածաշրջանային և նույնիսկ համաշխարհային անվտանգության համակարգի ձևավորումը, որի հիմքում դաշինքն է, որը խրախուսում է Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում Ամերիկայի դաշնակիցներին զսպել Չինաստանին:

Համաձայն մեծ տերությունների աշխարհաքաղաքական մրցակցության տրամաբանության՝ այս ռազմական դաշինքը, անշուշտ, կստիպի Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի երկրներին ընտրություն կատարել Չինաստանի և Ամերիկայի միջև, ինչը կհանգեցնի ավելի ինտենսիվ ճգնաժամերի և հակամարտություններին և, հավանաբար, կնպաստի ավելի մեծ բաժանմանը՝ տարածաշրջանի անվտանգության և տնտեսության ոլորտում։ Արդյունքում տարածաշրջանային տնտեսական ինտեգրման գործընթացն ամբողջությամբ կդադարեցվի։

Մադրիդյան գագաթնաժողովում հաստատված ՆԱՏՕ-ի 2022 ռազմավարական հայեցակարգի համաձայն, դաշինքն ունի երեք հիմնական խնդիր առաջիկա տասը տարիների համար՝ զսպում և պաշտպանություն, ճգնաժամերի կանխարգելում և կառավարում և համագործակցություն անվտանգության ոլորտում։

Առաջինի համաձայն՝ ԱՄՆ-ը և նրա դաշնակիցները նախատեսում են մեծացնել ռազմական ծախսերը, ինչը շատ տարածաշրջաններում սպառազինությունների մրցավազք կհրահրի և կհանգեցնի տարածաշրջանային լարվածության:

«Անվտանգության համագործակցության» մասին. եթե դաշինքը ցանկանում է ընդլայնել իր գործառույթները Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում, ապա դա, ամենայն հավանականությամբ, լուրջ ճգնաժամ կստեղծի Թայվանի նեղուցի և Հարավչինական ծովի շուրջ:

Այս առումով ՆԱՏՕ-ն ծրագրում և արագորեն խթանում է իր, այսպես կոչված, «գլոբալ գործընկերությունը»: Այս գործընթացը, ամենայն հավանականությամբ, կներկայացնի նաև այլ երկրների ներքաղաքական, տնտեսական և սոցիալական համակարգերի վերափոխում: Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում, որտեղ իրավիճակն առանց այդ էլ բարդ է, ՆԱՏՕ-ի մոտեցումն անխուսափելիորեն կհանգեցնի հակասությունների ու հակամարտությունների։

ՆԱՏՕ-ն, որը կրում է «արժեքների դաշինքի» դրոշը, ձգտում է Արևմուտքի հեգեմոնիային և թուլացնում է ՄԱԿ-ի հեղինակությունը, փորձում է նոր պառակտում և դաշինքային առճակատում ստեղծել Ասիա-խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում։

Այս տարի Դաշինքի կողմից անցկացված Մադրիդի գագաթնաժողովի և արտգործնախարարների հանդիպման ընթացքում ինտենսիվ քննարկումներ և որոշումներ են կայացվել Ասիա-Խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանում Միացյալ Նահանգների դաշնակիցների հետ համակարգումը ուժեղացնելու ինստիտուցիոնալ պայմանավորվածությունների վերաբերյալ:

Այս ամենը տեղի ունեցավ ոչ առանց «չինական սպառնալիքի» տարածման՝ գլոբալ անվտանգության ոլորտում ՆԱՏՕ-ի գործառույթն ուժեղացնելու նպատակով։

Առավել ուշագրավ է, որ Հյուսիսատլանտյան դաշինքը վերջին ժամանակներում բազմիցս ընդգծել է միջազգային կանոնների հաստատման կարևորությունը։ Իրոք, պետությունների միջև հարաբերություններում երկարաժամկետ կայունությունը կարող է պահպանվել միայն այն դեպքում, եթե բոլոր կողմերը պահպանեն միջազգային կանոնները: Այնուամենայնիվ, «քաղաքակրթական գերակայության տեսության» և «ինքնիշխանության հարաբերականության» և բլոկային քաղաքականություն վարող ռազմական դաշինքի կողմից հաստատված կանոնները չեն կարող ճանաչվել աշխարհի երկրների ճնշող մեծամասնության կողմից։

©️ #ՓԱԿԱԳԻԾ