«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

<p style="text-align: justify;">Նիկոլ Փաշինյանն իշխանության եկավ շատ անակնկալ ձևով. նախ վերցրեց գործադիր իշխանությունը, որը նշանակում է իշխանությանը տիրեց մասնակիորեն, ապա օրենսդիր իշխանությունը, որվհետև այնտեղ դեռ գործող նախկին գործադիրի ստեղծած մեծամասնությունը գտնվում էր վախվորած վիճակում և հայտնվել էր այն իսկ սահմանադրությամբ գործադիրը ղեկավարող նոր անձի իշխանության տակ, որի հեղինակը հենց ինքն էր: Այս դեպքում, հետաքրքիր է, թե ինչու&deg; են այսքան ծանրորեն տարվում սահմանադրական նոր փոփոխությունները մասնավորապես Հրայր Թովմասյանի և նրան հարող ուժերի կողմից: Կարծես թե շատ ենք տարվում ժողովրդավարության պատրանքներով, ՀՀ &ndash;ն համարում ենք նրա բաստիոնը և մտածում ենք, որ նոր իշխանավորները պետք է հանդուրժեն Սահմանադրական դատարան՝ նախկին իշխանավորների նշանակած նախագահով: Երբեք չենք հանդիսացել որևէ քաղաքական ուժի միայն դրվատողը կամ քննադատը, այլ եթե վերլուծություններ ենք գրել, ապա հնարավորինս անաչառության սկզբունքով: Նույնը վերաբերում է ներկայիս իշխանություններին: Բայց մի&deg;թե կարելի է քաղաքական ռոմանտիզմով տառապել այն աստիճան, որ անտեսվի այս պարզ ճշմարտությունը: Անձամբ մեզ համար այդ կառույցը կամ եղած կամ չեղած, որովհետև միշտ էլ հնազանդորեն ի կատար է ածել այն իշխող ուժի ցանկությունները, որոնք, օրինակ, իրականում պարտվել են ընտրություններում, բայց ցանկացել են, որ հաղթած ընդդիմադիր կողմի փաստարկները մերժվեն: Այս առումով շատ չենք ուզում խորանալ: Հասկացողի համար պարզ է, թե ինչ ենք ականարկում: Պարզապես ցանկանում ենք հավելել, որ ինչպես նախորդ իշխանությունները, այնպես էլ ներկայիս, պետք է ամեն տեղ ունենան յուրայիններին, որը չպետք է զարմացնի: Այսօր այնպիսի իրավիճակ է, որ ամեն օր հնչում են կարգախոսներ իշխող ուժի դեմ և քաղաքական կանխատեսումների առատահոսքը, Նիկոլ Փաշինյանի առաջիկա օրերին հեռանալու մասին, բարակում է օր օրի և երբեք չի բխում ռեալ իրավիճակից: Նրա հակառակորդներն ամեն օր բարձրաձայնում են կորոնավիրուսի դեմ պայքարի &nbsp;սխալ մեթոդաբանության մասին, բայց իրենք իսկ &nbsp;երբեմն չեն հետևում այն կանոններին, որոնք մատնանշում է իշխանությունը: Իրականանում է դեռևս մարտի վերջերին կատարած մեր այն կանխատեսումը, որ քաղաքականացվում է այդ վիրուսի առկայությունը, որն ավելի վտանգավոր է բուն վիրուսից: Փաշինյանն անսխալական չէ, ինչպես չեն եղել նախկինները, ռոմանտիկ է կամ անփորձ, չունի ներքին կամ արտաքին քաղաքականության վերաբերյալ մշակած հստակ ռազմավարություն և մարտավարություն, նրա համար դժվար է կողմնորոշվել տարաբնույթ քաղաքական ուժերի առկայության պայմաններում, որոնք ամեն օր մատուցում են իրենց &laquo;հանճարեղ&raquo; ծրագրերը՝ ավելի շատ ինքնադրսևորման մարմաջով պայմանավորված, քան թե դրանց իրականանալու հավատով: Հետաքրքիր է, օրինակ, &nbsp;թե հավատո&deg;ւմ է Միքայել Մինասյանն արդյոք, որ իրոք կարող է տապալել Փաշինյանին՝ իր խոհանոցից հնչեցրած ելույթներով: Դժվար: Փաշինյանն իրոք ունի սխալներ, նրա վարկանիշն արտաքին և ներքին ուժերի գրոհի պայմաններում արդեն նախկինը չէ, բայց արդյոք դա նշանակո&deg;ւմ է, որ այդ վարկանիշի անկումն ուղիղ համեմատական է այլ քաղաքական ուժերի վարկանիշի վերելքին: Ամենևին ոչ: Տարրական ճշմարտությունը պահանջում է շեշտել, որ Հայաստանում չկա այն ուժը, որն ունի ավելի բարձր վարկանիշ և բոլոր հիմքերը՝ &nbsp;վերցնելու իշխանությունը՝ ժողովրդական շարժման ալիքի վրա: Անշուշտ, մենք չենք առարկում, որ ունենք անձինք, որոնք իրենց պատրաստվածությամբ կարող են լուծել պետական կարևորագույն խնդիրներ, &nbsp;ազգային անվտանգությանն առնչվող հարցեր, բայց նրանք դեռևս չեն վայելում այն սերն ու համակրանքը, որը կցանկանար տեսնել ժողովուրդը: Այստեղ կուզենայինք մատնանշել նաև, որ &quot;ժողովուրդ&quot; բառը հաճախ է շահարկվում՝ կապված որևէ ուժի իշխանության գալու կամ հեռանալու հնարավորության &nbsp;հետ: Բայց &quot;ժողովուրդ&quot; եզրույթը շատ բարդ է. այն ներառում է &nbsp;սոցիալական տարբեր շերտեր՝ մտավորականներ, բանվորներ, գյուղացիներ, աշխատազուրկներ և այլն: Սրանցից ավելի ակտիվ աշխատանք չունեցող շերտն է, որը կարող է ներառել հիշված շերտերի յուրաքանչյուրի ներկայացուցիչներին միաժամանակ: Սա է հիմնական քաղաքական հենարանը, իշխանության համար կռիվ տվողը և այն հանրույթը, որ իշխանություն ունենալով՝ դրական շրջադարձի է բերել իր սոցիալական վիճակին: Մյուս բոլոր դեպքերում ժողովրդին մի բան է հետաքրքրում՝ աշխատանք և հաց: Աշխատազուրկ խավն է հաճախ դառնում հեղափոխությունների շարժիչ ուժը, որին բաժանվում է փողը և հացը: Դժվար է այս ամենի հակառակն ապացուցելը: Նման փորձ անողներն &nbsp;իրենցից անկախ առաջնորդվում են վերոնշյալ սկզբունքներով: Այս ամենից ելնելով էլ &nbsp;ցանկանում ենք մատնանշել`</p> <ol> <li style="text-align: justify;">Նիկոլ Փաշինյանին արդարացի կամ տարբեր դրդապատճառներով/արտաքին և ներքին/ քննադատողները ամենևին չեն կարող հասնել նրա պաշտոնանկությանը: Եթե, օրինակ, հանրահավաքներ գումարեն, հաստատ դրանք ստվարաթիվ չեն լինի:</li> <li style="text-align: justify;">Հանրապետական կուսակցությունն այլևս երբեք չի կարող հավակնել իշխանության, որովհետև նրա համեմատաբար ավագ և տարիքով շերտը հեռացել է քաղաքականությունից, իսկ շատ երիտասարդներ, որոնց խելքն ու կարողությունը չենք վիճարկում, չունեն այդ կուսակցությունը` նախկին դիրքերի վրա բերելու հնարավորություն, որովհետև նրա ուժեղ լինելու գաղտնիքը իշխանության մեջ էր և իրենց առաջնորդի՝ հայ օլիգարխների կողմից ֆինանսական ներդրումներ ունենալու պարտադրանքի:</li> <li style="text-align: justify;">Հ. Յ. Դաշնակցությունը, որի 19 &ndash; րդ դարի վերջի և 20 &ndash; րդ դարասկզբի մի շարք գործիչների կամքին ու խելքին ենք պարտական Հայաստանի Առաջին Հանրապետության ստեղծման համար և, որի իրավահաջորդն է ներկայիս հանրապետությունը, չի կարող հանդիսանալ այն ուժը, որի հետևից կգնա ժողովուրդը: Այս կուսակցույթունն ուժեղ է իր համահայկական լինելով, իր արտերկրյա կառույցներով, բայց համագործակցել է &nbsp;ուժերի հետ, որոնք անցյալում են և, որոնց չի ընդունում հանրությունը: Վաղուց այն կարծիքին ենք եղել, որ այս կուսակցությունը պետք է գործեր ինքնուրույն` առանց ձգտելու իշխանության` ելնելով իր մեծերի յուրօրինակ քաղաքական մտքի ըմբռնումներից: Բայց ցավոք, այդպես չի: Անշուշտ, չենք ժխտում, որ նրա շարքերում կան կարող ուժեր, բայց նրանց իշխանության գալու խնդիրը եթե նախկինում դյուրին խնդիր չէր, ապա հիմա անհնար է:</li> <li style="text-align: justify;">ԲՀ կուսակցությունը, եթե որոշակի շերտերի մեջ ունի հմայք, դա պայմանավորված է Գ. Ծառուկյանի ֆենոմենով: Այն հզոր է այնքան, որքան հզոր է Ծառուկյանը: Բայց նրան ոչ մեկը իշխանություն չի տա, չնայած որ Ծառուկյանը ո՛չ քաղաքական և ո՛չ էլ գողական կատեգորիաների մեջ տեղավորվող լեքսիկոնով &laquo;քֆուր&raquo; դրեց: Այս կուսակցության հետևից կգնան նրանք, ովքեր նյութական ակնկալիքներ են ունեցել և ունեն: &nbsp;Այս ուժի իշխանությունը չի հանդուրժի ցանկացած ընդդիմադիր այլ իշխանական ուժ ևս:</li> <li style="text-align: justify;">Ա. Վանեցյանի նորաստեղծ &laquo;Հայրենիք&raquo; կուսակցությունն ինչքան էլ ակտիվանա, միևնույն է պատրաստ չէ վերցնելու իշխանությունը, քանի որ չունի այն համակրանքը, որ պահանջվում է քաղաքական ուժի համար: Դրանում մեծ նշանակություն ունեն իր ոչ հեռավոր անցյալի գործողությունները, որոնք բխում էին վարչապետի ցանկություններից:</li> </ol> <p style="text-align: justify;">Ոմանք կարող են հակադրվել, թե այս բոլոր ուժերը կմիանան: Նրանց մեր պատասխանը մեկն է` միավորվեք, ինչի&deg; եք սպասում: Մի&deg;թե դա այդքան տևական գործընթաց է: &nbsp;Ե&deg;րբ եք միակամ մինչև վերջ գնալու:<br /> Իսկ ինչ վերաբերում է ՀԱԿ &ndash;ին, ապա դա մի կառույց է, որի մասին շրջանառվող լուրերը Փաշինյանի հետ կապի առումով, ինձ միշտ թերահավատ են հնչում: Նրա ղեկավար առաջին նախագահը չի դնում իշխանության հարց, քանի որ &nbsp;իրադարձությունները լրջորեն ծանրութեթև անող լինելով՝ չի տեսնում դրա հնարավորությունը: Խիստ կասկածելի է նաև Ռ. Քոչարյանի շուրջ ուժերի կոնսոլիդացիան:&nbsp;<br /> Կարծես թե շատ հոռետեսական արտահայտվեցինք վարչապետի ոխերիմ հակառակորդների համար: Բայց ինչքա&deg;ն կարելի է սեթևեթել և չտեսնել ռեալը, այն է՝ վարչապետի վարկանիշի անկումով չի բարձրանում մեկ այլ ուժի հեղինակությունը: Ուրեմն պետք է հանդուրժնեք Ն. Փաշինյանի իշխանությունը՝ իր թերություններով հանդերձ, գնանք ազգային համերաշխության ճանապարհով, որով միայն կփրկենք մեր պետականությունն ու փոքրիկ հայրենիքը: Եվ սրա առաջին երաշախվորը պետք է լինի հենց Փաշինյանը: Ինչպես սիրում ենք նշել՝ &nbsp;&laquo;Տիզբոնից&raquo; կամ &laquo;Հռոմից&raquo; փրկություն սպասելը կասկածելի է:<br /> &nbsp;</p>