«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

Եթե դեռևս մի քանի տարի առաջ ավտոմեքենան Հայաստանում համարվում էր շքեղության առարկա, ինչի մասին վկայում էին ներմուծման վիճակագրության համեստ ցուցանիշները, ապա հիմա այն դիտարկվում է որպես փոխադրամիջոց: Միաժամանակ, ի հայտ են եկել ավտոմեքենա ձեռք բերելու համար անհրաժեշտ տարատեսակ միջոցներ՝ վարկերի, հետադարձ պարտավորություններով պայմանագրերի կնքման տեսքով: Բացի դրանից շուկայում առկա են մեծ քանակությամբ 1990-ական և 2000-ական թվականների թողարկման ավտոմեքենաներ, որոնց գինը նվազում է տարեց տարի, ինչին զուգահեռ աճում է դրանք ձեռք բերելու հնարավորություն ունեցող մարդկանց թիվը: 

ՀՀ մաքսային վիճակագրության համաձայն՝ 2018 թվականին Հայաստան  ներմուծվել է 65 հազար, 2019 թվականին՝ 208 հազար, 2020 թվականին՝ 14 հազար թեթև մարդատար ավտոմեքենա: Այսինքն՝ 2020 թվականին ավտոմեքենաների ներկրումը նվազել է շուրջ 15 անգամ։

2018 – 2020 թվականի ներմուծման տվյալները չեն արտացոլում իրական իրավիճակը, քանի որ ավտոմեքենաների հիմնական մասն արտահանվել է ԵԱՏՄ անդամ պետություններ առանց համապատասխան մաքսային ձևակերպման: Որոշակի պատկեր կարելի է ձևավորել 3 տարվա ընթացքում հաշվառման դրված ավտոմեքենաների քանակի վերաբերյալ ՀՀ ճանապարհային ոստիկանության տվյալների հիման վրա, մասնավորապես՝ 2018 թվականին՝ 160 495, 2019 թվականին՝ 280 089 և 2020 թվականին՝ 113 695 թեթև մարդատար ավտոմեքենա: Նշված տրանսպորտային միջոցների մի մասը դուրս է բերվել Հայաստանից:

Հայաստանում առավել մեծ պահանջարկ վայելող ավտոմեքենաներն են.

•             Opel Astra, Opel Vectra, Opel Zafira,

•             Mercedes – Benz C,

•             Nissan Tiida,

•             Toyota Camry, Toyota Corolla, Toyota Prado,

•             Kia Optima,

•             Hyudai Sonata, Hyundai Elantra,

•             Ford Fusion:

Հայաստան ավտոմեքենաներ ներմուծվում են հիմնականում Ճապոնիայից, ԱՄՆ-ից, Գերմանիայից, Ավստրիայից, Չինաստանից:  2020 թվականին  ավտոմեքենաներ ներմուծվել են Ռուսաստանից, Ճապոնիայից, Միացյալ Նահանգներից, Գերմանիայից, Միացյալ Թագավորությունից և Կանադայից:

2020 թվականի հունվար-դեկտեմբեր ամիսներին ավտոմեքենաների ներքին առևտուրը նվազել է 33,5%-ով։ Հայաստանի ավտոշուկայի վրա մեծ ազդեցություն է թողել համավարակը, սահմանների փակ լինելը, ինչպես նաև դեպի Ռուսաստան արտահանման արգելքը, ինչի պատճառով մեր ներմուծողները ստիպված են եղել գործել բացառապես ներքին շուկայում, սակայն այն չափազանց փոքր և անվճարունակ է: Արդյունքում՝ ունենք իրավիճակ, երբ Երևանում յուրաքանչյուր քայլին հնարավոր է հանդիպել «վաճառվում է» գրությամբ ավտոմեքենա: Իսկ Նուբարաշենի ավտոշուկայում առկա են վաճառվող ավտոմեքենաների հսկայական կուտակումներ, որտեղ գտնվող ավտոմեքենաների գերակշիռ մասն այնտեղ կանգնած է  2 տարուց ավելի:

Հիմնական խնդիրն այն է, որ այդ ավտոմեքենաների սեփականատերերը ժամանակին մեծ վարկեր են վերցրել՝ գրավադրելով իրենց բնակարանները, անշարժ գույքը կամ խնայողությունները՝ հույս ունենալով փող վաստակել վերավաճառքից: Սակայն հիմա ապրանքը չի իրացվում, իսկ վարկերի դիմաց վճարումները, միևնույն է, անհրաժեշտ է կատարել: