«ԶՈՐԱՎԱՐ ՍԵՊՈՒՀ» ՊԱՏՄԱՔԱՂԱՔԱԿԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ԿԵՆՏՐՈՆԻ ՊԱՇՏՈՆԱԿԱՆ ԿԱՅՔ

Հայտնի են դարձել փոխըմբռնման հուշագրի նախագծի մանրամասները, որը նախատեսվում է ստորագրել հուլիսի 18-ին Ադրբեջանի եւ Եվրահանձնաժողովի միջեւ։ Ըստ այդ փաստաթղթի՝ Ադրբեջանը կկրկնապատկի իր գազի արտահանումը ԵՄ երկրներ Հարավային գազային միջանցքի (SGC) միջոցով՝ դրա ծավալը հասցնելով տարեկան 20 միլիարդ խորանարդ մետրի։

Բրիտանական Reuters գործակալությունը, որին հաջողվել է ստանալ հուշագրի նախագծի տեքստը, նշում է, որ հենց փաստաթուղթը ստորագրվի՝ բաց փոփոխությունների համար, այն պետք է աջակցի և հաստատվի ԵՄ երկրների կառավարությունների կողմից։ Միաժամանակ ընդգծվում է, որ հուշագիրը ռուսական գազից կախվածությունը նվազեցնելու ԵՄ ջանքերի մի մասն է։

Ինչպես արդեն հայտնել է haqqin.az-ը, փաստաթուղթը նախատեսվում է ստորագրել էներգետիկայի հարցերով Եվրամիության հանձնակատար Կադրի Սիմսոնի Բաքու կատարած այցի ընթացքում։ Էներգետիկայի հարցերով եվրահանձնակատարի գրասենյակի ղեկավար Ստեֆանո Գրասսին այս առնչությամբ ասել է, որ Բաքվի հետ առաջիկա համաձայնագիրը կլինի գազային ճգնաժամը հաղթահարելու համար Բրյուսելի ծրագրած քայլերից մեկը։

Reuters-ը նաև մեջբերում է ԵՄ-ի և Ադրբեջանի միջև ստորագրման պատրաստ հուշագրից մի հատված. «Կողմերը ձգտում են աջակցել բնական գազի երկկողմ առևտրին, ներառյալ SGC-ի միջոցով Եվրամիություն արտահանման միջոցով՝ առնվազն 20 միլիարդ խորանարդ մետրի չափով։ տարեկան գազ մինչև 2027 թվականը` համաձայն առևտրային նպատակահարմարության և շուկայի պահանջարկի:

Ինչպես հայտնի է, անցյալ տարի Իտալիան ստացել է ավելի քան 8 միլիարդ խորանարդ մետր ադրբեջանական գազ Անդրադրիատիկ գազատարով՝ SGC խողովակաշարերի ցանցի վերջին հատվածով։ Բայց հաջորդ տարվանից ICGB Հունաստան-Բուլղարիա փոխկապակցիչի հզորության շնորհիվ, որը գործում է հուլիսի 1-ից, այդ ծավալը պետք է հասցվի 10 միլիարդ խորանարդ մետրի։

Հուշագրի նախագծում նշվում է, որ կողմերը կխրախուսեն ֆինանսավորումը այս ցանցի ընդլայնման համար՝ դեպի Եվրոպա մատակարարումները մեծացնելու համար։ Միաժամանակ, նախատեսվում է, որ ներդրումները հիմնականում կապված են լինելու ցածր ածխածնի պարունակությամբ գազի արտահանման հետ՝ գլոբալ տաքացում առաջացնող վնասակար արտանետումներից խուսափելու համար։

Մատակարարումների աճը Ադրբեջանից կպահանջի նաև ընդլայնել սեփական գազի արդյունահանումը։

Հուշագրի նախագծում ընդգծվում է «երկարաժամկետ, կանխատեսելի եւ կայուն պայմանագրերի» կարեւորությունը՝ ապահովելու գազ արտադրողների անվտանգությունը։ Միաժամանակ նշվում է, որ ապագա պայմանագրերը պետք է համապատասխանեցվեն կլիմայի փոփոխության ոլորտում ԵՄ ռազմավարական նպատակներին, ինչը, ըստ Բրյուսելի, կպահանջի գազի սպառման կտրուկ կրճատում հատկապես 2030 թվականից հետո։ «Երկու կողմերն էլ պետք է ակտիվացնեն մեթանի և ջերմոցային գազերի հզոր արտանետումները իրենց մատակարարման շղթայում զսպելու գործողությունները», - ասված է հուշագրի նախագծում, մասնավորապես, հուշագրի նախագծում։

Համաձայնագրի նախագծում ասվում է, որ ԵՄ-ն և Ադրբեջանը ոչ միայն կուսումնասիրեն էլեկտրաէներգիայի փոխկապակցման զարգացումը վերականգնվող էներգիան խթանելու համար, այլև կքննարկեն ջրածնի հնարավոր առևտուրը: